Poeroektjaoe Poeroektjaoe ZO-Borneo
17-4-2013
Japans kamp (krijgsgevangenen)
Ligging
Poeroektjaoe lag hemelsbreed
ongeveer 300 km ten noorden van Bandjermasin, aan de bovenloop van de
Barito-rivier. Hier waren sinds begin augustus 1945 twee interneringskampen:
het krijgsgevangenkamp en het burgermannenkamp, een paar honderd meter van
elkaar verwijderd. |
Transporten
datum |
binnengekomen uit |
vertrokken naar |
aantal per transport |
aantal in kamp |
type personen |
|
Bandj: kr-kamp |
|
347 |
347 |
kr |
|
|
|
|
334 (2) |
kr |
|
|
Bandj:
NICA-Hosp |
69 |
|
zkr (3) |
|
|
Bandj:
NICA-Hosp |
270 (4) |
0 |
kr (3) |
kr=krijgsgevangenen,
zkr=zieke krijgsgevangenen
Bandj=Bandjermasin;
kr-kamp=krijgsgevangenkamp, Hosp=Hospitaal
(1) wapenstilstand
bekend gemaakt
(2)
inmiddels 13 man overleden
(3)
Nederlanders
(4) in
dit kamp overleden inmiddels nog enige mannen
Wonen.
Het kamp
was ondergebracht in het KNIL-kampement.
Gebeurtenissen
17-09-1945 het kamp werd bevrijd
door Australische troepen
18-09-1945 het kamp werd overgedragen
aan de Australische militairen
19-09-1945 (en de dagen daarna)
werden de Brits-Indische krijgsgevangenen overgebracht naar Balikpapan
Toestand
De lichamelijke toestand van de
gevangenen was uitermate slecht: alle botten zichtbaar, veel tropische zweren,
vrijwel geen kleding.
Japans kamp (mannen)
Tranporten
datum |
binnengekomen uit |
vertrokken naar |
aantal per transport |
aantal in kamp |
type personen |
|
Kand: Ma-kamp |
|
54 (2) |
54 |
jo,ma |
|
|
|
|
|
|
|
|
Kand: Vr-kamp |
54 |
0 |
jo,ma |
jo=jongens,
ma=mannen
Kand=Kandangan,
Ma-kamp=Mannenkamp, Vr-kamp=Vrouwenkamp
(1) op
03-08-1945 uit Kandangan vertrokken, per vrachtauto, trein, Chinese kolenboot
en een landingsvaartuig
(2) 2
jongens en 52 mannen
(3) per
schip en lorry-treintje, aankomst in Kandangan 14-09-1945; volgens von Stietz
veel later: “wij verbleven
nog ongeveer 3
maanden in Poeroektjaoe”
Wonen Het
mannenkamp was ondergebracht in een barak van het KNIL-kampement. Capitulatie Op een gegeven moment werd
plotseling medegedeeld, dat er een “wapenstilstand” was gesloten (niemand
had zogenaamd de oorlog verloren of gewonnen), de poort ging open en men
mocht rondlopen “op eigen risico”. Toen bleek, dat er vlak bij nog een
krijgsgevangenkamp was; uit contact met de krijgsgevangenen bleek, dat de
krijgsgevangenen er veel slechter aan toe waren dan de mensen van het
mannenkamp en dat de krijgsgevangenen vol haat over de Japanners spraken. Voeding Na een goede markering van het
kamp met grote letters “POW” kwamen Australische vliegtuigen over, die
voedsel en sigaretten uitwierpen aan parachutes. Van de Japanners mochten de
mannen een varken uitzoeken in een stal met 20 varkens (dat varken werd nog
dezelfde dag opgegeten). Evacuatie. De tocht begon op een
landingsvaartuig over de rivier Barito naar Buntok, na een paar dagen verder
naar Muarabahan, dan over Sungei Bahan tot Negara; vervolgens per trein
naar Kandangan (geheel onder leiding van Japanners). |
Literatuur
Beekhuis,
H. e.a. – Geďllustreerde Atlas van de Bersiapkampen in Nederlands-Indië
1945-1947, 2009, pg 226
Dulm, J.
van e.a. – Atlas Japanse kampen, Deel 1, 2000, pg 193; Deel 2, 2002, pg 164
Pisuisse,
Jenny – Dubbelbeeld: twee vrouwen in oorlogstijd in Nederland en
Nederlands-Indië, 1985, pg 168
Stietz,
R. von en J.L.Heij – Kind van 52 vaders, 1990, pg 91
Witsen,
E. van – Krijgsgevangenen in de Pacific-oorlog, 1971, pg 231 (bevrijding door
Australiërs)
Voor
informatie over de periode van de Japanse bezetting
zie www.japanseburgerkampen.nl
of www.japansekrijgsgevangenkampen.nl