Magelang Militair
Hospitaal M-Java
27-2-2013
Opvangkamp
Andere benaming
RAPWI-kamp I
Ligging
|
Het Militair Ziekenhuis lag in het noord-oostelijk
stadsdeel. |
Kampbewaking
Britse troepen
Kampleiding
Dr Hellferich
Transporten
|
datum |
binnengekomen uit |
vertrokken naar |
aantal per transport |
aantal in kamp |
type personen |
|
|
Div. kampen (2) |
|
|
|
ma,vr,ki
(3) |
|
|
Amb: Amb 7 |
|
200 |
|
ma,vr,ki
(3) |
|
|
Amb: Banj 10 |
|
240 |
2700 |
ma,vr,ki
(3) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Amb: Amb 7 |
100 |
|
ma |
|
|
|
|
39 |
|
ma,vr,ki |
|
|
|
|
300 |
|
ma,vr,ki |
|
|
|
|
117 |
|
ma,vr,ki |
|
|
|
|
1000 |
1200 |
ma,vr,ki |
|
|
|
Ambarawa (7) |
1200 (8) |
0 |
ma,vr,ki |
ki=kinderen, ma=mannen, vr=vrouwen
Amb=Ambarawa, Banj=Banjoebiroe, Div.
kampen=Diverse kampen
(1) datum van het eerste transport, later volgden
andere transporten
(2) voormalige Japanse interneringskampen in
Ambarawa, Banjoebiroe en Semarang
(3) zieken met familieleden
(4) t/m 17-11-1945 (i.v.m. dreigende omstandigheden)
(5) per trein en vrachtauto
naar opvangkampen in Semarang en aan boord van enige schepen
(6) in de nacht van 19 op 20 november 1945
(onmiddellijke ontruiming van Magelang door Britse troepen)
(7) per vrachtauto naar diverse nog bestaande voormalige
Japanse interneringskampen
(8) waaronder 400 ernstig zieken
|
TWEEDE
LOCATIE. Toen het Militair Ziekenhuis vol raakte werd in Toegoeran een tweede
opvangplaats ingericht; het is niet bekend wanneer deze tweede locatie in
gebruik werd genomen en ook niet hoe de verdeling van de zieken over beide
locaties was. Hier staan de aantallen van beide locaties samen. OMSTANDIGHEDEN.
Vanaf de eerste dag, dat de voorbereidingen voor de opvang van de zieken
begonnen, 20-09-1945, was de sfeer in Magelang “onrustig en oproerig”, op
muren en schuttingen stonden opruiende teksten. De daarop volgende dagen
werden de pemoeda’s steeds agressiever, zodat de Engelse troepen
(hoofdzakelijk bestaande uit parachutisten) prikkeldraad-versperringen
aanlegden en mitrailleurs opstelden om de Nederlanders in hun huizen en
hotels te beschermen. Rond half oktober werd een boycot uitgeroepen: de
inlanders mochten het ziekenhuis niet meer in, zij mochten geen voedsel meer
leveren. De toestand werd zo gevaarlijk, dat de Engelsen barricades rondom
het ziekenhuis opwierpen; kogels vlogen over het ziekenhuisterrein,
iedereen moest binnen blijven, de ramen werden dicht gespijkerd. Licht, water
en telefoon vielen uit. MEDISCHE
TOESTAND. Bij aankomst van de eerste zieken stond een staf van doktoren klaar
om hen op te vangen, alsmede inlandse hulpkrachten zoals verpleegsters,
schoonmakers, koks, stokers e.d. De Japanners hadden de volledige inventaris
van het Ziekenhuis aan de Nederlanders overgedragen, er waren voldoende
medicijnen aanwezig. Rondom half oktober viel de hulp van inlanders weg (zie
boven). Spoedig lagen alle zalen overvol (er werd een tweede ziekenhuis in
Toegoeran ingericht). Er kwamen op een gegeven moment drie jonge dokters
kersvers uit Nederland om hier hulp te bieden. |
Literatuur:
Beekhuis, H. e.a. – Geïllustreerde Atlas van de
Bersiapkampen in Nederlands-Indië 1945-1947, 2009, pg 107
Broeshart, A.C. et al –
Vrede, maar geen bevrijding, 1989, pg 29, 46
Brommer,
B. e.a. – Semarang, Beeld van een stad, 1995, pg 73-74
Bussemaker,
H.Th. – Bersiap! Opstand in het paradijs, 2005, pg 158, 167-170
Groen,
P.M.H. – Patience and bluff, Mededelingen Sectie Mil. Geschiedenis 8, 1985, pg
119, 128-144
Helfferich-Koch,
Han – Een dal in Ambarawa, 1981, pg 224-241
Norel,
Okke – Brief van zijn moeder 23-10-1945
Schouten,
C. – RAPWI-rapport, pg 96 e.v.
Scharrenberg-Franzen,
A.C. – Ondervragingsrapport 05.02.48, NIOD, IC 033543, pg 6
Scholtens – RAPWI-rapport Midden-Java, NIOD, IC 055795=SMG, Doos 0214,
1A, Evacuation, pg 1-6
Tull, T.S. – Report on the situation in the camps, LHC, pg 2, situation
reports
Voorneman, Richard N. –
Banjoebiroe 11, dagboeken-supplement,
1995, pg 63
Foto’s (voorgevel omstreeks
1925 en 2007)
Beekhuis, H. e.a. – Geïllustreerde Atlas van de
Bersiapkampen 1945-1947, 2009, pg 107